Freyja (İskandinav Mitolojisi)

FREYJA İskandinav Mitolojisinde deniz tanrısı Njörd’ün kızı ve bereket tanrısı Freyr’in kız kardeşi olan aşk, bereket, sihir (seidr), doğum, tensel zevkler, savaş ve ölüm tanrıçasının adıdır.

Folkvangar’da Vanaheim’de yaşayan ve en güzel tanrıça olduğuna inanılan Freya’nın

adı Eski İzlanda dilinde ‘hanım’ veya ‘efendi’ anlamına gelmekteydi. Kuzey Avrupa dillerinde tanrıçanın adını taşıyan Cuma günleri (Friday) bu tanrıçaya tapınılan kutsal gün olarak kabul edilmekteydi. Brísingamen adlı kolyenin ve şahin tüyünden bir pelerinin sahibi olan tanrıça iki kedi tarafından çekilen bir arabaya binmekte veya Hildeswin adlı altın postlu bir domuzun üzerinde seyahat etmektedir.

Snorri Sturluson’un 13. yüzyılda yazdığı Düzyazı Edda ile Heimskringla’da Freyja’nın Odr’ın karısı ve Hnoss ile Gersemi adlı kızların annesi olduğu kaydedilmiştir. Freyr’e âşık olmakla birlikte kimi yazarlarca Odin olduğu iddia edilen Odr birden kaybolunca tanrıça üzüntüsünden altın veya kehribar gözyaşları dökmüştür. Ayrıca Brisingamen adlı sihirli kolyesi tanrıçaya erkeklerin karşı koymasını önlemekte, tanrıçanın pelerinini giyen insanlar ise şahine dönüşebilmekteydi. Bir gün cücelerin yeraltı krallığındayken güzel bir kolye görüp beğenmiş, cüceler başta tanrıçaya vermek istememiş ama birlikte yatmaları karşılığında ikna olmuşlardır. Kolye bir seferinde Thor tarafından devleri kandırmak için kullanılmış, Loki tarafından çalınmışsa da Heimdall tarafından geri alınmıştır. Tanrıçanın adının Almanca kadın anlamına gelen frau kelimesiyle ilişkili olduğu sanılmaktadır. Germen folklorunda bir mağarada yaşlı erkek ve kadınları değirmende öğüterek genç ruhlar üreten, tavşanların hizmet ettiği Waldmichen adlı orman perisinin öncülünün Frejya olduğu sanılmaktadır.

Kuzey Avrupa’da Frigga sıkça karıştırılan aynı tanrıça cinsel doyumsuzluğu yüzünden pek çok tanrı ve insanla birlikte olmuş ve “dişi keçi” lakabıyla adlandırılmıştır. Tanrıça ayrıca Gefn, Hörn, Mardoll, Skjálf, Syr, Thröng, Thrungva, Valfreyja ve Vanadjs adlarıyla tanınmaktaydı.

Freyja’nın Kuştüyü Pelerini

İskandinav Mitolojisinde Thiassi ile Thrym öyküsünde geçen sihirli pelerinin Nors dilindeki adı Valhamr olup, giyen kişiye uçma yetisi kazandırmaktaydı.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016